Boekrecensie De cholesterolmythe

Dit boek komt voor mij als kers op de taart. Na maandenlange research naar het onderwerp cholesterol en de vermeende relatie met hart- en vaatziekten komt dit boek uit. Ik krijg alles bevestigd wat ik in mijn vorige artikelen heb gepubliceerd en lees zelfs een paar dingen die ik nog niet wist, en dan moet je toch van goede huize komen. Dat geldt uiteraard voor onderzoeksjournalist Daan de Wit. Eerder schreef hij het boek ‘Weet wat je Eet’ waarvoor hij twee jaar onderzoek deed om een antwoord te krijgen op de vraag wat nu de optimale voeding voor de mens is. In dat boek was al een hoofdstuk gewijd aan cholesterol. Dit keer is hij helemaal in het onderwerp gedoken en dat heeft geresulteerd in een zeer compleet beeld van de huidige visie op hart- en vaatziekten, wat daar mis mee is en hoe het anders kan.

Hans van der Linde, huisarts en oud-lid van het College voor Accreditatie Huisartsen zegt er dit over:

Daan de Wit deed grondig onderzoek naar het effect van medicamenteuze cholesterolverlaging, gepromoot door farmamarketing en geslikt door honderden miljoenen. Geen enkel proefondervindelijk onderzoek blijkt te resulteren in minder sterfgevallen en minder hart- en vaatziekten en de bijwerkingen zijn niet gering. Indrukwekkende onderzoeksjournalistiek.

De opkomst en ondergang van de cholesterolmythe

Het boek bestaat uit drie delen. Het begint met ‘De opkomst en ondergang van de cholesterolmythe’, waarin hij uit de doeken doet hoe de huidige visie, met cholesterol als de grote boef, is ontstaan en welke belangen van de farmaceutische industrie hierbij een rol hebben gespeeld. Hij laat vele deskundigen aan het woord die uitleggen hoe het zit met het ontstaan van hart- en vaatziekten. Het wordt de lezer al snel duidelijk dat er eigenlijk geen enkel wetenschappelijk bewijs is voor de stelling ‘hoe lager hoe beter’ als het over het LDL-cholesterol gaat. Uitgebreid wordt uiteengezet dat het verlagen van het cholesterolgehalte met behulp van medicijnen niet alleen zinloos is, maar vaak ook grote schade veroorzaakt.

Familiaire hypercholesterolemie

Er is ook een hoofdstuk gewijd aan familiaire hypercholesterolemie (FH). Bij deze erfelijke aandoening hebben mensen een enorm hoog LDL-cholesterol. Er wordt gesteld dat ze hierdoor op jonge leeftijd een, meestal fataal, hartinfarct kunnen krijgen. De wetenschap laat echter iets anders zien. Er is geen enkel bewijs dat mensen met FH korter leven. Sterker nog: ze leven vaak langer dan mensen met een normaal of laag cholesterol doordat ze een lagere kans hebben op zowel kanker als infectieziekten. Het feit dat er wel eens iemand met FH op jonge leeftijd overlijdt heeft te maken met een ander probleem dat men ziet bij deze erfelijke afwijking. Er is dan sprake van hypercoagulatie: een verhoogde bloedstolling. Dit kan inderdaad in zeldzame gevallen leiden tot een hartinfarct.

Talloze onderzoeken tonen aan dat het hoge LDL van mensen met FH geen bijdrage levert aan de ontwikkeling van hart- en vaatziekten. Je zou denken dat dit ervoor zorgt dat de visie op cholesterol verandert. Maar helaas, de farmaceutische industrie ruikt geld en probeert met man en macht alle patiënten met FH op te sporen en ze aan de medicijnen te krijgen. Ze voeren hiervoor een grootscheepse campagne en bedienen zich van bangmakende uitspraken, zoals: “deze mensen zijn tikkende tijdbommen en moeten onmiddellijk geholpen worden”. Het is niet toevallig dat de start van deze campagne samenviel met het op de markt komen van een nieuw soort cholesterolverlagend middel: de PCSK9-remmers (bijvoorbeeld Repatha). Dit is een middel dat een of twee keer per maand per injectie toegediend moet worden à 215 tot 240 euro per spuit. Dit zit gewoon in het basispakket van de zorgverzekering, dus we betalen hier met z’n allen aan mee. Tel daarbij nog op de meer dan 13 miljoen euro die inmiddels is uitgegeven aan het opsporen van mensen met FH en je komt op een gigantische kostenpost voor een behandeling die geen dag aan een mensenleven toevoegt en die meer kwaad dan goed doen.

Moedwillige Misleiding

In deel 2 ‘Moedwillige Misleiding’ neemt Daan de Wit ons mee op reis door de wondere wereld van de farmamarketing. Krijg je in deel 1 al het akelige gevoel dat alles om geld draait en niet om onze gezondheid, in deel 2 wordt dit gevoel volledig bevestigd. Met stijgende verontwaardiging heb ik gelezen welke trucs de farmaceutische industrie toepast om maar te blijven aantonen dat hun medicijnen levens redden en nauwelijks bijwerkingen hebben. Onthutsend om te lezen dat er zoveel artsen zijn die hierin meegaan. Vaak uit onwetendheid, want de cijfers worden zeer geraffineerd verdraaid, maar soms ook uit puur financieel belang.

Maar gelukkig is er nu en dan een arts die in opstand komt. Zo is er bijvoorbeeld Hans van der Linde, huisarts in Capelle aan den IJssel. Hij probeert al jaren zijn collega’s op het juiste spoor te krijgen door zijn publicaties in het vakblad Medisch Contact. Je moet stevig in je schoenen staan om tegen de stroom in te gaan. Bovendien vergt het moed om te erkennen dat je de afgelopen decennia je patiënten verkeerd hebt behandeld.

Er wordt in dit deel van het boek ook veel aandacht besteed aan de schadelijke gevolgen van het kunstmatig verlagen van het LDL-cholesterol. Niet alleen de relatief onschuldige bijwerkingen zoals moeheid en spierpijn komen aan bod, ook de grotere kans op het ontwikkelen van diabetes type 2, versnelde veroudering, psychische stoornissen, dementie en kanker.

Hoe verlaag je zelf de kans op hart- en vaatziekten?

Deel 3 tenslotte gaat over wat je zelf kan doen om je kans op hart- en vaatziekte te verlagen. Vitamine K, D en C blijken een belangrijke bijdrage te kunnen leveren aan het verbeteren van je ‘vaatgezondheid’. Ook omega 3 en Q10 spelen een rol. Beginnende aderverkalking is zelfs omkeerbaar. Hoe dit precies zit moet iedereen echt zelf lezen. Er is al best veel bekend, maar dit soort dingen moet nog verder onderzocht worden. Voor jezelf kan je een beslissing nemen of je hierop gaat wachten of nu al begint met extra op je voeding letten (kan nooit kwaad) of dat je kiest voor voedingssupplementen.

Er is slechts een kort hoofdstuk gewijd aan de invloed van leefstijl op hart- en vaatziekten. Op zich is dat jammer, maar van de andere kant heeft de schrijver hier al een aan te bevelen boek over geschreven (Weet wat je Eet).

Conclusie

Als je dit boek uit hebt weet je dat je je geen zorgen hoeft te maken over de hoogte van je LDL-cholesterol. Maar belangrijk hierbij is dat je ook begrijpt waarom we in een wereld leven waarin je er juist voortdurend voor gewaarschuwd wordt. Dit heeft Daan de Wit uitstekend uitgelegd, waardoor de lezer uitgerust is met de juiste kennis om met zijn of haar dokter in gesprek te gaan in plaats van klakkeloos een verkeerd advies op te volgen (vetarm eten, plantaardige olie gebruiken) of medicijnen te gaan gebruiken. Eigenlijk zou elke arts en elke diëtist dit boek moeten lezen!

De Cholesterolmythe, 2020, Daan de Wit, ISBN9789463192118